İşitme Cihazı Nedir?

İşitme kaybı dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 2050 yılına kadar yaklaşık 2,5 milyar insanın çeşitli derecelerde işitme kaybı yaşayacağını ve en az 700 milyon kişinin işitme rehabilitasyonuna ihtiyaç duyacağını öngörmektedir (1). İşitme cihazları işitme kaybı yaşayan kişilerin sesleri daha net duyabilmelerine, bu sayede sosyal yaşama katılımlarını sağlamaya yardımcı olan medikal cihazlardır. İşitme cihazlarının nasıl çalıştığı, işitme cihazı türleri, işitme cihazı seçerken dikkat edilmesi gerekenler gibi işitme cihazlarına ilişkin merak edilenler yazının ilerleyen kısımlarında detaylı olarak ele alınmıştır.

İşitme cihazları ortamdaki sesleri toplayarak yükselten, bu sayede seslerin daha net duyulmasını sağlayan, kulağın arkasına veya içine yerleştirilen küçük elektronik cihazlardır. Bu cihazlar temelde her biri sesleri daha anlaşılır hale getirme noktasında farklı görevler üstlenen mikrofon, amplifikatör ve hoparlör olmak üzere üç ana bileşenden oluşur. İşitme cihazlarının başlıca bileşenleri ve görevleri şu şekildedir:

● Mikrofon: Cihazın temel parçalarından olan mikrofon çevreden gelen sesleri toplar ve seslerin daha iyi işlenmesini sağlamak için sesleri elektrik sinyallerine dönüştürür.

● Amplifikatör: Amplifikatör mikrofondan gelen elektrik sinyallerini işitme kaybının derecesine, kişinin dinleme ihtiyaçlarına ve ortamdaki seslerin seviyesine göre analiz eder ve ayarlar. Örneğin işitme kaybının şiddetli olduğu hastalarda amplifikatör daha fazla yükseltme yaparken işitme kaybı hafif düzeyde olanlarda daha az yükseltme yapılır. Amplifikatör amplifikasyon yani yükseltme işleminin ardından sinyalleri hoparlöre iletir.

● Hoparlör: Bazı durumlarda alıcı olarak da adlandırılan hoparlör güçlendirilmiş ses sinyallerini doğrudan kulağa ileten bileşendir.

İşitme sağlığı kişinin sadece sesleri duyma açısından değil kişinin sosyal hayata aktif katılımı açısından da önemlidir. İşitme cihazları özellikle hastalık, yaşlanma veya gürültü gibi sebeplerle iç kulaktaki küçük duyusal hücrelerin (tüy hücrelerini) hasar gördüğü sensörinöral işitme kaybı yaşayan hastaların sesleri daha iyi duymasına yardımcı olabilir. Bu cihazlar sayesinde sağlıklı kalan tüy hücreleri sesleri daha büyük titreşimler halinde algılayabilir ve bunları beyne ileten sinir sinyallerine dönüştürebilir (4). Bununla birlikte işitme cihazları işitme kaybını tersine çevirebilen cihazlar değildir. Bu nedenle çok şiddetli vakalarda işitme cihazlarının yetersiz kalması da mümkündür.

İşitme Cihazı Türleri Nelerdir?

İşitme cihazlarının tümünün çalışma prensibi, ortamdaki sesleri toplayarak bunları daha net duyulabilir hale getirmek olsa da cihazlar özellikle yerleştirildikleri kulak bölgesine göre farklı kategorilere ayrılır. Buna göre başlıca işitme cihazı modelleri şu şekildedir (5):

Kulak arkası işitme cihazları: Kulak arkası işitme cihazları, kulağın arkasına yerleştirilen bir kasa ile sesi taşıyan ince bir tüpten oluşur. Tüm elektronik bileşenler bu arkadaki kasa içinde bulunur ve ses sinyalleri buradan ince bir tüp aracılığıyla kulağa iletilir. Çevredeki sesleri mikrofon aracılığıyla toplayan cihaz, bu sesleri amplifikatörde güçlendirir ve hoparlör ile kulağa iletir. Kişiden özel kulak kalıbı alınarak tasarlanan bu cihazlar hafif işitme kaybından ileri seviyeye kadar geniş bir aralıkta kullanılabilir. Çocuklar büyüdükçe kulak kalıpları değişeceğinden özellikle işitme kaybı yaşayan çocuklarda kulak arkası işitme cihazı tercih edilebilir.
Kulak alıcılı (RITE – Receiver in the Ear) işitme cihazları: Bu cihazlar kulak arkası işitme cihazlarına benzer ancak daha küçük arka modüle sahiptir. Kulak alıcılı cihazlar ince bir kablo ile kulak içindeki hoparlöre bağlanır.

Kulak içi işitme cihazı: Dış kulağın iç kısmına tam oturacak şekilde kişiye özel olarak üretilen kulak içi işitme cihazları ortam seslerini yükselterek hastanın daha iyi duymasına yardımcı olur. Tamamen kulağın içine yerleştirildikleri bazı durumlarda görünmeyen işitme cihazı olarak da adlandırılır. Günümüzde çevredeki seslere göre ayarlarını otomatik olarak değiştirebilen telecoil, mikrofon gibi özellikleri tek bir kasada barındıran kulak işitme cihazı modelleri mevcuttur. Hastalar cihaz bir akıllı telefon uygulaması üzerinden ses seviyesi gibi ayarları kontrol edebilirler. Bunun yanı sıra cep telefonundaki sesleri cihaza aktararak telefon görüşmesi yapabilir veya müzik dinleyebilirler. Bu nedenle görünmeyen işitme cihazı fiyatı da cihazın donanımsal özelliklerine göre farklılık gösterebilir.
Kanal içi işitme cihazı: Kulak kanalının içine yerleştirilen bu cihazlar kulak içi işitme cihazlarına benzer ancak daha küçüktür. Daha az görünür olmaları nedeniyle estetik açıdan kolay kullanım sağlasalar da bu cihazlar şiddetli işitme kaybına uygun olmayabilir.
Tamamen kanal içi ve görünmez kanal içi cihazlar: Kanal içi işitme cihazları ile benzerlik gösteren bu cihazlar kulak kanalının derinliklerine yerleştirildiği için dışarıdan görünmezler. Estetik kaygısı olan kişilere için iyi bir alternatif olan cihazlar hafif ve orta derece işitme kaybı olanlar için tercih edilebilir. Bununla birlikte ileri derecedeki işitme kayıplarında yetersiz kalabilirler.

Bu cihazların her biri hastaların ihtiyacına göre Bluetooth bağlantısı gibi farklı donanımlara sahip olabilir.

İşitme Cihazı Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

İşitme cihazı seçerken insanlar için işitme cihazı fiyatları, en iyi işitme cihazı modellerinin hangileri olduğu gibi konular önem taşır. Doğru işitme cihazı kişinin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayan işitme cihazıdır. Buna göre işitme cihazı seçiminde dikkat edilmesi gerekenler şunlardır (6):

İşitme testi yaptırmak: Öncelikle bir işitme testi yaptırarak işitme kaybının seviyesini belirlemek önemlidir. Bu test sayesinde uzmanlar kişiye özel işitme cihazını önerebilir. Örneğin kulak arkası cihazlar her seviyeden işitme kaybı hastalarında kullanılabilir iken kulak içi cihazlar genellikle hafif ve orta derecede işitme kaybı hastalarına önerilebilir.
Cihaz tipi seçimi: Günümüzde kulak arkası, kulak içi, kanal içi veya tamamen kanal içi gibi farklı işitme cihazı türlerini bulmak mümkündür. Hangi tip cihazın seçileceğine işitme kaybının türü, kullanım rahatlığı, görünürlük gibi faktörler dikkate alınarak karar verilebilir.
Ek donanımlar: Gelişen teknolojinin yardımıyla günümüzde işitme cihazlarının kullanıcı ihtiyaçlarına göre ayarlanabilen pek çok işlevi bulunur. Örneğin, cihazların bazıları arka plan gürültüsünü filtreleyerek özellikle kalabalık veya gürültülü ortamlarda sesin daha net anlaşılmasını sağlayabilir.

İşitme cihazları işitme kaybı yaşayan hastaların sesleri daha iyi duymasının yanı sıra sosyal hayata daha fazla katılmasına olanak sağlar. Siz de herhangi bir seviyede işitme sağlığı problemi yaşıyorsanız alanında uzman bir doktordan randevu alarak işitme cihazı tavsiyesi almayı ihmal etmeyin.

Nelere Dikkat Etmelisiniz

İşitme cihazı satın alırken bu 4 maddeye özen dikkat etmeyi ihmal etmeyin

İşitme Testi ve Uzman Görüşü

İşitme uzmanınız, işitme kaybınızın tipi ve derecesine göre size en uygun cihazı önerecektir.

Yaşam standartlarınız ve günlük aktiviteleriniz

Günlük yaşamınızı destekleyen bir işitme cihazı seçmek, daha aktif ve bağımsız bir yaşam sürmenizi sağlar.

İnce motor becelerinize uygun cihaz seçin

İnce motor becerileri zayıf olan kişiler veya çocuklar, küçük parçaları olan, pilli cihazları kullanmakta zorluk çekebilir.

Satın almadan önce deneyin

İşitme cihazı satın almadan önce bir deneme süreci sunulan merkezleri tercih etmek, cihazın size uygun olup olmadığını anlamanıza yardımcı olur.

İlginizi Çekebilecek Diğer Konular

All Posts
İşitme Cihazları

Beyin Sağlığını Korumak İçin İşitme Cihazlarının Sunduğu Önemli Faydalar!

444 9 629

Online İşitme Testi

İşitme Kaybı

Kulak Çınlaması (Tinnitus)

Çocuklarda İşitme Kaybı

İşitme Cihazı Türleri

İşitme Cihazı Markaları

İşitme Cihazı Aksesuarları

İşitme Cihazı Almadan Önce